Ashley Strickland’in edition.cnn.com’da bugün yayımlanan haberinde, NASA’nın asteroide çarpacak aracı DART’ın hedefine çarptığı duyuruldu…!
Buhabere göre, bu çarpışma, bu sabaha karşı, (TSİ) saat 02:14’te gerçekleşti…NASA, asteroidle çarpışacak aracı DART’ı (Double Asteroid Redirection Test), on ay kadar önce yola çıkarmıştı. Bulundukları yörünge itibariyle, Dünyaya çarpma riski barındırmayan asteroid ikilisi Dünyadan yaklaşık 11 milyon kilometre uzakta dolanmakta… Bu asteroidlerden büyüğü olan Didymos’un çapı 780 metre, küçüğü olan Dimorphos’un çapı ise 160 metre kadar…
Dimorphos’un çarpmadan saniyeler önceki görüntüsü. (Kaynak: NASA; cnn.com)
NASA’dan yapılan açıklamada, bu çarpışma ile Didymos’un yörüngesinde (yörüngede dolanma periyodunda) ne kadar değişimin gerçekleştiğinin anlaşılabilmesi için iki ay kadar bir sürenin gerektiği söylendi…
Didymos ve Dimorphos, Plutun-Charon ikilisi gibi, ortak bir kütle merkezi etrafında dolanmakta…
NASA, yıllar önce de, ‘Deep Impact’ adı altında bir uçuş kapsamında, bir kuyrukluyıldız çekirdeğine araç çarptırmıştı…
DART uçuşu ise, ‘yörünge değiştirme’ amaçlı ilk teknoloji gösterme görevi oldu…!
Dünyaya-Yakın (Dolanan; Near-Earth Objects) Cisimler, Dünyaya 50 milyon kilometreden daha yakın yörüngelerde dolanan cisimler… NASA ve diğer bazı Uzay Organizasyonları bu bölgede dolanan ve Dünya için tehlike oluşturabilecek gök cisimlerini belirlemeye ve onları izlemeye çalışmakta… Bunların 27,000 kadarı belirlenmiş olmakla birlikte, Dünyaya gerçek bir tehlike yaratacakların belirlenmesi her zaman mümkün olamamakta… Bunların son örneği, Şubat 2013’te Chelyabinsk’e (Rusya) düşen göktaşıydı…
Astronomlar Asteroid Didymos’u yirmi yıl kadar önce belirledi…Adı, Yunanca’da ‘İkiz’ (Twin) anlamına gelmekte… Asteroid Uydusu (Moonlet) Dimorphos’un anlamı ise ‘İkili oluşturan’ (Two Forms)…
Strickland, bu haberinde, aracın, çarpma etkisini artırmak için, bu gök cismine yaklaşırken, hızının saatte 21,600 kilometreye kadar artırıldığını söyledi…
Carolyn Ernst ( DRACO Instrument Scientist at the Johns Hopkins University’s Applied Physics Lab) Dimorphos’un yüzey yapısının daha önce araç gönderilerek incelenen Bennu ve Ryugu‘nun yüzeyine benzediğini söylemiş… Kısaca, kütleçekimi etkisi altında bir araya toplanmış irili-ufaklı göktaşı kümesi…; haliyle, bol miktarda uzay tozu ile birlikte…
NASA’daki Bilim İnsanları DART aracının çarpmasıyla, bu gök cisminin yüzeyinde 10-20 metre çapında bir krater açılacağını söylüyor…Bu çarpışma İtalya imali olan LICIACube (Light Italian CubeSat for Imaging of Asteroids) ile (umarız !) görüntülendi…
Bu Mini-Uydu, DART bu gök cismine yaklaşırken, araçtan ayrılarak gözlem yörüngesine yönlendirilmişti…! Bu Mini-Uydu (olası) krater bölgesi üzerinden, çarpışmanın gerçekleşmesinden üç dakika kadar sonra geçti…Bu aracın aldığı (olası) fotoğraf ve video görüntülerinin yayımlanmasının bir süre zaman alacağı söylendi…; kısaca, bugün-yarın değil…!
DART ve bu ikli-asteroidler (Temsili) (Kaynak: Steve Gribben/Johns Hopkins APL/NASA; cnn.com)
Bu çarpışma ile, Dimorphos’un Didymos’a biraz daha yaklaşması bekleniyor… Bu çarpışma asteroid-ikilisinin Dünya etrafındaki yörüngesinde bir değişikliğe yol açmayacak…; böyle söylemiş astronom Chabot…
Dimorphos, Didymos etrafındaki yörüngesini 11 saat 55 dakikada dolanmakta…Bu çarpışma ile Dimorphos’un yörüngesinde belirgin bir değişim beklenmese de, yörünge periyodunun on dakika kadar kısalması bekleniyor ki, bu, Bilim astronomların rahatça ölçebileceği bir zaman farkı…!
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) dört yıl kadar bir süre içinde gündereceği başka bir araçla (HERA), bu gök cisminin yapısının yanında, DART’ın bu gök cisminde açtığı (olası) krateri ve yörüngesinde meydana gelen değişimi inceleyecek…
Dünyanın yakın-uzayda dolanan gök cisimlerinin çarpma tehlikesinden korunması için yeni projeler geliştirilmekte…
Yine de, yeni Virüslerden korunması olmak üzere, Dünyanın ‘Enflasyon-Faiz’ gibi ‘insan-yapısı’ tehlikelerden korunması için yapılan çalışmalar-yakın gelecekte-pek yeterli olamayacak gibi görünmekte…!
İşe, ‘Eğitim Sisteminden’ başlamak belki çare olabilir…!
Yararlanılan Kaynak:
https://edition.cnn.com/2022/09/26/world/dart-mission-nasa-scn/index.html
Günün Seçimi:
https://edition.cnn.com/2022/09/26/world/dart-mission-nasa-scn/index.html
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.