ABD Hava Kuvvetlerinde bir T-38C kazası 9 Şubat 2021’de meydana geldi… Bu kazada Öğretmen ve Öğrenci Pilot hayatını kaybetti…
Bir eğitim uçuşunda meydana gelen bu kazadan önce, pilotlar, Dannely Field Havaalanının(Montgomery, Alabama) 28 numaralı pistine ‘Aletli Alçalma’ (Instrument Approach) yapmaktaydı… Bu piste iniş gerçekleştirilmeden, uçuş Tallahassee üssüne-iniş yapılmak üzere-devam edecekti…
Hava muhalefeti sebebiyle, bu uçuş, dokuz gün ara verilen eğitim uçuşlarından sonra gerçekleştirilen bir uçuştu…
Uçağa kumanda etmekte olan Öğrenci Pilot, piste planlanan yaklaşma manevrasını, planlanandan biraz daha hızlı ve planlanandan biraz daha açıktan manevra (dönüş; circling approach) yaparak gerçekleştirmeye başladı…
Uçağın biraz açıktan dönmesi sebebiyle, Öğretmen Pilot (ÖP), Öğrencisine, nihai yaklaşma ve baş istikametini yakalayabilmesi için, uçağı biraz yatırmasını söyledi…Öğrencisi, Motor Gazkollarını Rölanti’ye (Idle) çekerek Pisti karşılamak için, uçağı 30-35 derece sola derece yatırdı…
Bu aşamada, uçağın hızı 164 KCAS’a (Kalibre Hava Hızı; Knots) azalınca ÖP kumandalara müdahale etti… Uçağı (bu durumdan) kurtarma manevrasına başladı…Bu aşamada, Motor Gaz Kolları -hâlâ-Rölanti (Idle) pozisyonundaydı…Uçağın hızı 155 KCAS’a düştü…Uçak, 250 fitlik (MSL) bir yükseklikten, dakikada 1100 fit’lik bir hızla alçalmaktaydı… Birkaç saniye sonra da yere çarptı…
6 Haziran 2021 tarihinde yayımlanan (iki yıl sonra değil…dört ay sonra…!) Kaza İnceleme Raporunda, bu kazanın ‘Ana Sebebinin’, Uçağın Son Yaklaşmasında ÖP’nin, ‘Uçuşta İçinde Bulunulan (İçine Düşülen) Durumun Farkına Zamanında Varamayarak (situational awareness), tehlikeli bir durum ortaya çıktığı halde, gerekli tedbirleri almaması/gerekli müdahalelerde bulunmaması’ olduğu beyan edildi…!
Öğrencinin de, uçağın uçuşunun bu safhasındaki ‘Hava Trafik’le iletişimde’ fazla zaman ve dikkat harcayarak (task saturated) ve dikkatini (uçuş hızı, yükseklik, alçalma hızı gibi) uçuş parametrelerinde yoğunlaştıramayarak , ayrıca, Gaz Kollarını ‘Rölanti’ konumunda unutarak, bu kazaya katkıda bulunduğu belirtildi…
ÖP’nin de, Gazkollarının ‘Rölantide’ olduğunu farketmemesi (ayrıca, Gaz Açma kumandası vermemiş olması) de bu kazaya katkıda bulunan sebeplerdendi… Öğrencinin, motor gücünü artırmadan, uçağa yatış kumandaları vermesi uçuş hızının hızla düşmesine/azalmasına yol açmıştı… Uçuşun bu safhasında, uçuş hızının 174 KCAS’ın altına azaltılmaması gerekmekteydi…
Bu Raporda, belirlenen başka hususlar da açıklandı… İlgi duyanlar bu raporu okuyabilir…
*
Kısaca…, Eğitim Uçuşlarında ‘Öğretmen Pilot’ların gerekli müdahaleleri zamanında yapmaması’ ilişkili kazalar ‘sivilde’/’askeriyede’ devam etmekte…; ödenen büyük ‘bedellere’ rağmen…!
Yararlanılan Kaynak:
HAVACILIK VE UZAY 