Yıldızın etrafında görünen halkalar…gerçek…! (Bizarre Concentric Rings…are Real…!)

Nancy Atkinson tarafından, universetoday.com’da 13 Ekim 2022’de yayımlanan bir haberde, JWST ile alınan bir yıldız görüntüsünde gözlenen eşmerkezli-halkaların bir optik-yanılma değil, gerçek olduğu duyuruldu…

Astronomlar, JWST ile Ağustos (2022) ayı içinde görüntülenen ‘yıldız-sistemi’ Wof-Rayet-140’ın etrafında, eş merkezli onyedi halka oluşumu belirlediler…Bu görüntü alındığında, bazı yıldızbilimciler bu halkaların optik bir yanılma sebebiyle oluştuğunu ileri sürdüler…

Nature Astronomy dergisinde yayımlanan yeni bir makalede, bu halkalı-oluşumun kaynağının uzay-tozları (dust) olduğu ileri sürüldü…!

Araştırmacılara göre, bu ikili-yıldız sisteminde, yıldızların birbiri etrafındaki dolanımları esnasında ve birbirlerine her yaklaşmalarında, bu toz-halkaları oluşmakta…

Bu makalenin yazarlarından olan Dr. Patrick Morris (astrofizikçi, Caltech Infrared Processing and Analysis Center-IPAC), her iki yıldızdan saçılan yıldız rüzgarlarının, bu yaklaşma anlarında, ‘toz yaylarını’ (arc of dust) oluşturduğunu söylemiş…

Cygnus Takımyıldızı içinde yer alan, WR-140 sistemindeki yıldızlar, kütlesi Güneşin kütlesinin 30 katı kadar olan bir O-tip yıldız ile, kütlesi Güneşin kütlesinin on katı kadar olan bir Wolf-Rayet yıldızından oluşmakta…Bu sistem Dünyadan 5000 ışık yılı uzaklıkta…

WR-140 sistemindeki yıldızların (açısal) büyüklüğünün Güneşle kıyaslaması. (Kaynak: NASA/JPL-Caltech; universetoday.com)

Atkinson, bu toz halkalarının yerde konuşlu teleskoplarla, 20 yıl kadar önce belirlendiğini söyledi…

JWST’nin üzerinde bulunan ekipmanlardan olan MIRI (Mid-Infrared Instrument) bu toz-çemberlerini çok daha detaylı olarak görüntüledi…

Toz halkası üretimi (animasyon) (Kaynak: NASA, ESA, Joseph Olmsted/STScI.; universetoday.com)

Ryan Lau liderliğindeki araştırmacılar (NOIRLab), bu toz-halkaları paterninin, WR -140’ın eliptik yörüngesi sebebiyle oluştuğunu, bu iki yıldızın her 7.93 yıllık periyodla birbirine yaklaştığında, bu iki yıldızdan saçılan yıldız-rüzgarlarının çarpışmasıyla oluşan ve toz oluşumu için yeterli olabilen basınç altında, bu toz halkalarının oluştuğunu söylemiş…!

Araştırmacı Morris, evrende toz oluşumunun, daha sonraki süreçte yıldız ve gezegen oluşumnda önemli bir rol oynadığından, WR-140 gibi, toz üreten yıldızların incelenmesinin önemli olduğunu, bu sebeple, WR-140’ın, JWST’nin gözlem planında öncelik aldığını söylemiş…

Morris, ayrıca, Güneş Sisteminin de, bir WR yıldızının sebep olduğu toz ve gaz baloncuğunun (bubble) süpürülmesi sayesinde oluştuğuna inanmak için yeterli kanıtın mevcut olduğunu, ayrıca, Dünyaya düşen bazı meteoritlerde, WR yıldızların çekirdeklerinde oluşmuş elementlerin belirlendiğini de düşünmekte…!

*

Bundan sonra…: ‘Nerelisin…’ sorusuna…bir ‘WR yıldızlı’ dememiz yanlış olmayacak…; hem de… ‘içinden’…!

Yararlanılan Kaynak:

%d blogcu bunu beğendi: