Marsın ‘başına taş düşmeleri’ devam ediyor…! (Space Rocks keep falling on Mars…!)

Arazi yapısının etkisiyle, elips şeklinde açılan son krater.

Meghan Bartels’in space.com’da dün yayımlanan haberinde, Marsa göktaşlarının düşmeye devam ettiği duyuruldu…!

Marsta, göktaşı düşmesiyle açılan bu son krater, yakın zamanda açılanların en büyüğü…

NASA’nın jeolojik/sismik araştırmalar için Mars yüzeyine 2018’de ‘kondurduğu’ InSight aracı bu son göktaşı çarpmasının yol açtığı sismik hareketi/sarsıntıyı da belirledi…

Yörüngedeki araçlarla, takiben, MRO (Mars Reconnaissance Orbiter) yörünge-aracıyla gerçekleştirilen gözlemlerle, bu göktaşı çarpmasıyla açılan yeni krater görüntülendi…

Ingrid Daubar (InSight Çarpma Bilimi Lideri; Brown University; ABD), 17 Ekim’de katıldığı konferansta, yeni açılan bu kraterin, son yıllarda Marsta açılan en büyük krater olduğunu, bu büyüklükteki bir kraterin ancak birçok on yılda bir açılabileceğini /gerçekleşebileceğini söylemiş…

Geçen Eylül ayında da, Mars yüzeyinde dört adet yeni (küçük) krater açılmıştı…

Araştırmacılar, Marsta son olarak açılan kraterin boyunun 150 metre kadar olduğunu açıkladı…

Astronomlar, bu büyüklükte bir krateri açabilecek göktaşının 5-12 metre boyda olabileceğini hesapladı… (Haliyle, açılacak kraterin büyüklüğü göktaşının çarpma hızına da bağlı olur…)

Araştırmacılar, bu büyüklükte bir göktaşının/asteroid parçasının Dünya atmosferine girmesi halinde, büyük ölçüde yanacağını söylüyor… Yine de, Chelyabinsk’e 2013 Şubatında düşen ve yere ulaşan büyük parçası 600 kilo kadar gelen göktaşının, 20 metre kadar büyüklükteki bir asteroid-parçasına ait olduğu hesaplanmıştı…! Bu göktaşı, binden fazla kişiyi-bir şekilde-etkilemişti… 12 metrelik bir boy da yeryüzünde, (şüphesiz, yarleşim alanına düştüğünde) epey bir ‘gürültü koparırdı’…!

Araştırmacı Daubar, açılan bu yeni kraterden, Marsın ekvatoruna yakın bir bölgesinde dahi, toprak altında, buz tabakasının mevcut olduğunu, etrafa saçılan buz kütlelerinden belirlediklerini söylüyor… (Göründüğü kadarıyla, Marsa buz (yeraltında) her yerde… (Marsa gideceklerin ‘Derin Dondurucu’ götürmelerine gerek kalmayacak…!) (Derin Dondurucu İmalatçılarının dikkatine…!)

Mars yüzeyinde açılan krater bölgesinin çarpma öncesinde ve 24 Aralık 2021’de, çarpmanın gerçekleşmesinden sonra alınan görüntüleri. (Kaynak: NASA/JPL-Caltech/MSSS; space.com)

24 Aralık 2021’de açılan krater (NASA/JPL-Caltech/MSSS; space.com)

Mars araştırmacıları, INSight aracının topladığı sismik veriyi analiz ederek, Mars’ın yerkabuğu yapısını anlamaya çalışmakta… Dün yayımlanan bir makalede, tüm aksine bilinene rağmen, Marsın çekirdeğinin tamamen katılaşmış (jeolojik olarak ölmüş) olmayıp, bir miktar mağma da barındırıyor olabileceği ileri sürüldü…! Marsta belirlenen depremler yerkabuğu altındaki bu (bölgesel) mağmanın varlığı sebebiyle olabilir…; Simon Staehler (Sismolojist, ETH Zurich, İsviçre) böyle söylemiş… (Buradan, İsviçre’lilerin, sadece ‘Kara Para’ aklamayıp/saklamayıp, bilimsel çalışma da yaptıklarını öğreniyoruz…!) (Bu araştırmalar Science ve Nature Astronomy dergilerinde bu hafta yayımlandı…)

Araştırmacılar, Güneş Panelleri tozlanan/kirlenen InSight aracının birkaç aylık araştırma ömrünün kaldığını söylüyor…Bu araç, halen, enerji tasarrufu sebebiyle, sınırlı-süreli araştırmalar yapabilmekte, veri toplayabilmekte…Bu aracın üzerindeki ‘Yüzey Delme Probu’ daha önce, tasarım hatası kaynaklı bir sorun yaşayarak, başarısız olmuştu…

Yararlanılan Kaynak:

https://www.space.com/mars-fresh-large-crater-meteor-impact

(InSight…için)