Düzeltme:
Basında çıkan bir çok haber gibi, astronomi alanında yayımlanan bazı haberler de yanıltıcı/hatalı olabilmekte… Kısaca, bu (geçen) gece, Ayı’ın Marsı örtmesi beklenenden fazla uzun sürdü…! Şüphesiz, bunda, Ay’ın ve Marsın kabahati yok… Ay, Marsı henüz örtemeden sabah oldu… Anlaşıldı ki, bu örtme olayı gündüz-saatlerinde gerçekleşecek…
Gökyüzü meraklıları, Marsın, gerçekten de, Ay’ın sağına (görüntü olarak) geçtiğini bu (önümüzdeki) akşam gözleyebilecek…
……………….
Brett Tingley’in space.com’da dün yayımlanan haberinde, Marsın 7-8 Aralık 2022 gecesi (sabaha karşı) Ay tarafından örtüleceği duyuruldu…!
Astronomide örtme/örtülme anlamında kullanılan ‘occultation’, yörünge açısal hızı daha büyük olan, daha yakın cisimlerin, uzaktakilerin önünden (örterek) geçmesi hareketidir…(Uluslararası Uzay İstasyonu-ISS, hız ve konum açısından bu tanımlamaya uysa da, görünür açısal büyüklüğü Ay ve Güneşin büyüklüğüne kıyasla çok küçük olduğundan, onun geçişleri ‘örtme’ sözcüğü ile nitelenmez…)
Çok sık yaşanan bir olay olmasa da, Ay ile Marsın yolları zaman zaman kesişir… Bu kesişmede Ay, Marsa yetişerek, onu örter…; Mars Ay’ın arkasında kaybolur… Yaklaşık bir saat kadar sonra, Mars, Ay’ın batısından tekrar görünmeye başlar…; bir sonraki ‘örtüşmeye’ kadar…!
Böyle bir olay 2 Mart 610’da da meydana gelmişti… Ortadoğu bölgesinde yazılan tarihi kayıtlarda yer alan bu (bölgesel olarak gözlenebilen) olay, Sasani sarayındaki Astrologlar tarafından, o dönemin Kralı Khusrow II’ye, Roma’ya saldırmak için bir fırsat olarak haber verildi…!
O tarihte yapılan gözlemde, soldan yaklaşan Mars, bir hilal şeklinde görülmekte olan Ay’ın uç kısmına yakın bir bölgesini-onlara göre-biçerek (arkadan!) geçmişti… Bu da, Mars’ın Ay’dan bir parça koparması olarak değerlendirilmişti… Khosrow II’nin, kendisine sunulan bu kehanet (gerçekte yaşanmış/gözlenmiş) olay üzerine, Saray Astronomlarına/Astrologlarına (o dönemde Astronom’luk ve Astrolog’luk birlikte yürütülen bir ‘uzmanlık’ sahasıydı…!) kaç kese altın verdiği bilinmiyor… Belki onları, kendisiyle birlikte savaşa götürerek, onurlandırmıştır…!
Kuran Suresi Kamer (Qamar) 54:1,2’de anlatılan, Ay’ın bölünmesi olayının gerçekleştirilen bu astronomi olayıyla ilişkili olabileceği söylenir.
Esas konuya dönersek…:
7-8 Aralık gecesi uykusuna kıyabilecek olanların, Mars-Ay yakınlaşmasını gözlerken, Sasani’lerin Roma’ya karşı, Kudüs harekatını da hatırlamaları uygun olur…
Marsın bu gecelerde Güneş-Dünya hattı yakınında (opposition) olması ve nispeten büyük görünmesi bu gözlemi daha da anlamlı kılabilir…; tabi, gökyüzünün yeterince açık olduğu bölgelerde…!
Gökyüzü gözlem için uygun olmayacak bölgelerdeki uzay meraklıları ise üzülmesin…You Tube’de bu olayı canlı olarak yayımlayacak siteler mevcut olacak…; oralardan izlenebilir…
Bölgelere göre farklılık gösterecek olmakla birlikte, Mars, Günbatımından bir saat kadar sonra kuzeydoğu ufkundan (Taurus yıldız kümesi içinde) doğacaktır…; haliyle, telefonunda astronomi yazılımı yüklü olanlar bu koordinat tespitini çok daha kolay yapabilecektir…
Bu tarih (gece) gökyüzü fotoğrafçılığı ve video çekimi için de ender olarak yaşanacak bir gece olabilir…
You Tube’de canlı yayım yapacak ve izlenebilecek bazı Gözlemevleri ise:
Yararlanılan Kaynak:
https://www.space.com/mars-opposition-lunar-occultation-watch-online-dec-2022
HAVACILIK VE UZAY 