‘Dönen Evren’ (Temsili) (Kaynak: David Wall/Getty Images; space.com)
‘Zamanda Yolculuk’…insanoğlunun hayallerinden biri… Bu konu, zaman zaman, gündeme gelmekte…İnsan…, hayalleriyle var olmakta…; hayalleriyle yaşamakta… (Belki, hayvanlar da ‘hayal kurmakta’…; henüz bilemiyoruz…!)
Zamanda yolculuk yapılabilseydi, bu yolculuğu-gerçekten-yapmak ister miydik…? Mesela, Roma Döneminde yaşasaydık ve bugünkü görüşlerimizi onlara açıklamaya kalksaydık…sonumuz ne olurdu…? Neyse…!
*
Araştırmacı Paul Sutter, Zamanda Yolculuk konusunu tekrar ele almış, space.comda 6 Şubat 2023’te yayımlanan yazısında…
Sutter, öncelikle, Evren dönmekte mi…sorusuna cevap aramış…
‘Görünen/gözlenebilen Evrende’ her cismin hareket halinde olduğu biliniyor… Bu hareketlerin en kolayı da, cismin kütle-merkezi etrafında dönmesi…Haliyle, belirli büyüklükteki Gravitasyon/Kütle Çekimi Merkezleri etrafında bir ‘Dolanma hareketi’ de söz konusu… Buna, Elektromanyetik Kuvvetlerin/Alanların ve diğer kuvvetlerin etkisi altında yapılan (mesela, çarpma etkisi…) hareketler de eklenince, cisimlerin Evrendeki hareketleri çok daha karmaşık bir hal almakta…
Sutter, Evrenin, bir bütün olarak dönmediğini, dönüyor olsaydı, Zamanda Geriye-Yolculuğun mümkün olabileceğini söylüyor…!
Antik Çağda, (görünen) Evrenin Dünyanın etrafında döndüğü düşünülmekteydi…; Dünya bu hareketin merkezindeydi…
Matematikçi Kurt Gödel, 1949’da, Princeton’dan arkadaşı olan, Albert Einstein’in Genel Görelilik Kuramını kullanarak (bu Kurama dayanarak) ‘Dönen Evren’ için bir matematik formülü geliştirdi…
Ancak, Gödel’in Einstein’e bu ‘Saygı Gösterisi-Girişimi’-biraz-farklı yöne gitti…; vardığı sonuç yorumlandığında, Eistein’in Genel Görelilik Kuramının ‘eksik’ (incomplete) olduğu sonucu ortaya çıkmaktaydı…!
Gödel’in ‘Dönen Evren’ modeli-biraz-‘zorlama’ bir yapıdaydı…Dönme sebebiyle oluşacak merkezkaç kuvveti, negatif bir Kozmolojik Sabit ile dengelenmekteydi…! Ancak, bu kurgu Gödel’i rahatsız etmedi…; o, Zamanda Geriye-Yolculuğun mümkün olabileceğini göstermeye çalışmaktaydı…
Ekseni etrafında dönen bir Evren modelinde, gözlemcilerin her biri, kendisini, Evrenin Merkezinde olarak algılayacaktır…Bu durum, uzaktaki bir Gökadaya yolculuk yapılsa da, algıda değişime yol açmayacaktır… Bu algı, ‘Şişen bir Evren’de (Expanding Universe), her gözlemcinin kendisini Evrenin Merkezinde olarak algılamasından çok farklı bir durum değil…diyor Sutter…
Bir gözlemciden ne kadar uzaklaşılırsa, ‘dönme oranı’ da, o kadar artacaktır… İlave olarak, bu ‘dönme’ (rotation) sadece harekette/ koordinatlarda değişim değil, ‘Uzay-Zaman’ın kendisinde de bir dönmeye yol açacaktır… Uzay-zaman eğilmelerini/bükülmelerini izlemeye zorlayan ışık daha karmaşık bir yolculuk yapmak zorunda kalacaktır… O kadar ki, ışığın uzun bir yolculuğunda, izleyeceği yolda oluşacak çok büyük sapmalar, onun kaynağına geri dönmesine yol açabilecektir…! (Hiç de arzu edilmeyecek bir durum…!) Bu durum, ‘Dönem Evren’de bir ‘Gözlenebilirlik Sınırının’ mevcut olacağı’… demek…Bu sınırın ötesi, Gözlemcinin geçmişine ait görüntüler elde etmesi demek… (Mesela, ‘diploması olanlar için’ Diploma Törenine…!)
Sutter…, ışığın dışındaki başka şeyleri de etkileyecek olan bu durumun, bir Uzay Yolculuğunda, acayip sonuçlara yol açabileceğini söylüyor…Dünyaya geri dönüldüğünde, takvimlerin, uzay aracının fırlatılış tarihinden daha önceki bir tarihi göstermesi söz konusu…! ‘Dönen Evren’…, Zamanda Geriye-Yolculuk yaptırarak, geleceği geçmişe dönüştürebilir… (Ev/Araba taksidi ödeyenler için…, pek sevindirici görünmeyecek bir durum…!)
Genel Görelilik Kuramı zamanda geriye yolculuğun mümkün olup olamayacağına açık kapı bırakarak, Gödel’in, Einstein’in bu Kuramının ‘tamamlanmamış olduğuna’ dikkati çekmesine yol açmıştı…; istemeden de olsa…!
Evren dönüyor olsaydı, gözlemciye göre, bir yönden gelen ışık maviye kayarken (blueshift), ters yönden gelen ışık kırmızıya kayıyor (redshift) görünmeliydi… Bu konuyu araştıran bilim insanları, Evrenin ‘Gerçekten Döndüğü’ sonucuna vardılar…! Yine de, bu Dönme Hızı çok çok çok düşüktü…: Yüz yılda … 10^-17 (bir bölü onüzerionyedi) açı derecesi kadar…!
Araştırmacılar, haliyle, sahip oldukları güçlü-merak dürtüsüyle, Evreni ‘didiklemeye’ devam ediyor…Zamanda Yolculuk, Solucan Delikleriyle (Wormhole) kısaltılabilecek yolculuklar, Işık-Hızının Aşılabileceği Yöntemler (Wrap Drive)…
Önce… Şişen Bir Evren…; sonra, Şişme Hızı Artmakta olan bir Evren…; şimdi de ‘Dönen bir Evren’… Zamanda Geriye Yolculuk da, belki bir gün, hayatın bir ‘gerçeği’ halini alır…
Gerçekte, bunu yüz yıldır yaşamaktayız…; Batı’ya yapılan Uçak Yolculuklarında…!
Yararlanılan Kaynak:
https://www.space.com/rotating-universe-would-permit-time-travel
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.