(Kaynak: Alan Brandon/NATURE; indyturk.com)
Dünyadaki okyanusların nasıl oluştuğu hususu, bilim insanlarının uzun zamandır araştırdıkları bir konu…
Bu konuya bir cevap bulmaya çalışılırken, geçen dönemde, Güneş Sisteminin başka gezegenlerinde ve/veya uydularında da suyun (okyanusların) mevcut olabileceği hususunda önemli kanıtlar elde edildi… Jüpiterin uydusu Europa, Satürn’ün uydusu Enceladus bunlardan sadece ikisi… Ay’daki gibi, doğrudan Güneş Işığı alamayan kraterlerde bile su (buzu) mevcut…; çok sıcak olan Merkür’de dahi…!
Son yıllarda gerçekleştirilen araştırmalarda, Dünyadaki suyun ‘Taşımalı Sistemle’ oluştuğu hususunda kanıtlar bulunmuştu… Su Dünyaya (su-buzu içeren) asteroidler ve kuyruklu yıldızlarla taşınmıştı… Dünyadaki suyun içinde belirli oranlarda bulunan bileşenler (izotoplar), bu gök cisimlerinde de mevcuttu…
Independent-Türkiye’de, Vishwam Sankaran tarafından, 14 Nisan 2023’te yayımlanan bir haberde, Dünyadaki suyun kaynağına yeni bir açıklama getirildiği ileri sürüldü…: Dünya’daki suyun büyük kısmı, Dünyanın ilk oluşum döneminde mevcut olan mağma-okyanusuyla, atmosferdeki yoğun hidrojenin etkileşimiyle oluştu…
Bu habere göre, gezegenbilimciler, Dünyanın oluşum sürecinde, küresel bir yapı oluşturduktan sonra, yoğun göktaşı bombardımanı altında, açığa çıkan çarpışma ısısı ve radyoaktif elementler nedeniyle eriyerek muazzam genişlikte bir magma okyanusuna dönüştüğünü belirledi…
Aralarında Kaliforniya Üniversitesinden ( UCLA, Los Angeles, ABD) araştırmacıların da bulunduğu bir ekip, Dünya’nın varolduğu ilk dönemlerde magma okyanusuyla moleküler hidrojen içeren öngezegen atmosferi arasındaki etkileşimlerin, gezegenin su bolluğu gibi bazı karakteristik özelliklerini meydana getirmiş olabileceğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, moleküler hidrojen içeren atmosferler ve magma okyanusları arasındaki materyal alışverişinin modelini çıkarmak için matematiksel yaklaşımlar kullanarak 25 farklı bileşiği ve 18 farklı reaksiyon türünü inceledi.
Araştırmacılar, modelledikleri çeşitli kimyasallar arasındaki karmaşık etkileşimler, Dünya’nın oluşumunun muhtemel tarihi hakkında veriler sundu… ‘Erken-Dünya’ simülasyonunda, magma okyanusuyla atmosfer arasındaki etkileşimler büyük hidrojen kütlelerinin metal çekirdeğe doğru hareket etmesine, mantonun oksitlenmesine ve yüksek miktarlarda su üretilmesine neden oldu… Bu araştırmacılar, bu etkileşimlerin, büyüyen gezegeni meydana getirmek için çarpışan kayalık malzemenin tümü tamamen kuru olsa bile “bol miktarda” su üreteceğini söylemiş… Bu araştırmacılara göre, Dünyaya bir miktar suyun Kuyrukluyıldızlar ve meteoritler gibi diğer su kaynaklarıyle taşınmış olması sözkonusu olsa da, Dünyadaki su oluşumunun bu kaynakların katkısı olmadan da mümkün olabilir…
Bu araştırma makalesinin ortak yazarı olan (Carnegie Science’tan) Anat Shahar ‘Bu, gezegenimizin evriminin sadece muhtemel bir açıklaması olmakla birlikte, Dünya’nın oluşumunun tarihiyle Dev Dünyalar ve alt-Neptünler denen, uzak yıldızların yörüngesinde keşfedilen en yaygın ötegezegenler arasında önemli bir bağlantı da kurabilir’ demiş… (Hele…, Dünyayı bir halledelim, sıra ‘Öteki-gezegenlere’ gelecek…demek…!)
‘Suyun Dünyada nasıl oluştuğu (biriktiği)’ konusu daha çok ‘su kaldıracak’ gibi görünüyor…!
Yararlanılan Kaynak:
HAVACILIK VE UZAY 