Bir Kara Deliğin bir yıldızı ‘yutuşunun’ Bilgisayar Simülasyonu.
(Kaynak: Fulya Kıroğlu/Northwestern University)
Kara Delikler, yuttukları Yıldızın son anda yayımladığı ışığın izi sürülerek belirlenebilir mi…?
Bir araştırmaya göre…evet…!
Ashley Strickland’in cnn.com’da 25 Nisan 2023’te yayımlanan haberinde, içinde bir Türk (Türkiye’li) araştırmacının da bulunduğu bir araştırma grubunun, son dönemde gerçekleştirdiği bir araştırmada, böyle bir sonuca vardığı duyuruldu…
Ülke önemli bir seçime giderken, bu haberin (Ülkemize) kazandırabileceği (olası) puan ‘hangi (Bilime/İlime İnananlar ?) tarafın hanesine’ yazılır… bilinmez…!
Kara Deliklerin ana beslenme kaynaklarının yakın çevredeki yıldızlar olduğu bilinmekte… Şüphesiz, bu ‘Menü’ye başka Kara Delikler de dahil…!
Kara Delikler tarafından emilen Uzay Maddesinin (katı, gaz, toz,…), Kara Deliğin Olay Ufku’nu /Event Horizon) geçerken (son defa !) ışıma (Son Nefes Işıması) yaptığı da biliniyor…
Bu haberde, Astrofizikçilerin, gerçekleştirdikleri Üç-boyutlu Bilgisayar Modellemesi ile, Orta-büyüklükteki Kara Deliklerin, kısmen yuttukları yıldızın geride kalan parçalarını etrafa fırlatarak, ‘Kozmik bir Kuyruk’ (İz; Cosmic Trail) oluşturduğu söyleniyor…
Gerçekleştirilen Simülasyonlarda, Kara Deliklerin, yakaladıkları Güneş-boyutundaki yıldızları, adeta, bir Köpek Balığının Fok’u yemesi gibi, parçalayarak-savurarak ve sonunda, kalanı (yıldızın çekirdeğini; core) etrafa fırlatarak, kapışmayı sonlandırdığı sonucuna varılmış…!
Bu araştırmaya göre, bir Kara Delik, ‘Yakaladığı Yıldız’dan her parça koparışında, bir sonraki ışıma daha parlak olacak şekilde, yıldızın (Yıldız Parçasının) ışıma yapmasına yol açmakta… (Metallerin, parçalanırken kıvılcım çıkarması…gibi…)
İşte…, astronomların izini sürecekleri ışımalar bunlar…!
Astrofizikçiler, Orta-boy (Intermediate-mass) Kara Deliklerin varlığı, halen, araştırmakta ise de, bunların kütlesinin, Güneşin kütlesinin üç-on katı kadar olabileceği hesaplanmakta… Diğer taraftan, Kara Deliklerin, büyük-kütleli yıldızların patlamaları sonrasında, merkeze çöken (collapse) yıldız- maddesi tarafından oluşturulduğu da ileri sürüldü… Yine yapılan hesaplamalara göre, Kara Deliklerin kütlesinin, Güneşin kütlesinin milyarlarca katı kadar olabileceği de bilinmekte…
Yıldız-yutan bir Kara Delik simülasyonu.
Araştırmacılar, 3D-modelleme çalışmasında, geriye kalan parçası uzağa fırlatılmadan önce, bir yıldızın, Kara Deliğin yörüngesinde beş defa kadar dolanabildiğini belirlemiş… Her dolanışta (Kara Deliğe yakın geçişte), yıldız kütlesinin bir bölümünü kara deliğe kaptırmaktaymış…! Geri kalan son parça ise, çok yüksek bir hızla, içinde bulunduğu Gökadanın derinliklerine fırlatılmakta…
İşte…, bahsedilen ve Astronomların yakalamaya çalışacakları ‘Işıma’ da bu anda gerçekleşmekte…!
Araştırmacı Kıroğlu, gerçekleştirdiği sunumda, Gökadaların merkezinde belirlenebilecek bu ‘çok hızlı’ (hyper-velocity stars) Yıldızların (Yıldız Kalıntılarının) belirlenmeye çalışılan bu yıldızlar olacağını söylemiş…!
(*Bir Yeşilçam Filminin adıydı…’Maktul’, ölürken, Katilinin adını duvara yazmıştı…!)
Yararlanılan Kaynak:
https://edition.cnn.com/2023/04/25/world/intermediate-mass-black-holes-scn/index.html
HAVACILIK VE UZAY 