“Kuiper Kuşağında yeni ikili…! (A New Binary Object in the Kuiper Belt…!)” okumaya devam et
Uranüs, Mars’a yakın konumda.
(Kaynak: SkySafari App.; space.com)
“Şimdi…Mars ve Uranüs zamanı…! (Now, it is time for Mars and Uranus..!)” okumaya devam et
(Kaynak: spacedaily.com)
Spacedaily.com’da 7 Ağustos 2020’de yayımlanan bir haberde, JUNO aracının Jüpiterin atmosferinde sığ şimşekleri ve amonyak’ın (ammonia) varlığını belirlediği duyuruldu.
Bu grafikte, sığ şimşek ve kartopu (mushball) oluşum süreci görülüyor.
![]() |
NASA’nın Jüpiterin yörüngesinde dolanan aracı JUNO’nun sağladığı veriyi inceleyen bilim insanları, ‘sığ şimşek’ (shallow lightning) olarak adlandırılan ve Jüpitern atmosferinde bolca ortaya çıktığı anlaşılan, Dünya atmosferindekilerden farklı, bu elektrik boşalmalarının, amonyak-su karışımı içeren bulut ortamlarında oluştuğunu belirledi. Dünya atmosferindeki şimşekler su-bulutlarında oluşmakta. (Gerçekte, Dünya atmosferindeki bulutların tamamı su buharından / su-buzu kristallerinden oluşmakta.
NASA araştırmacıları, ayrıca, ‘yumuşak top’ (mushball) adı verilen, amonyak açısından zengin, yumuşk buzlu topların (hailstone) Jüpiterin yüksek atmosfer bölgelerindeki amonyak ve su-buzunu içine hapsederek, bu topları Jüpiterin atmosferinin derinliklerine de taşıdığı belirledi.
Jupiterin atmosferinde şimşeklerin çaktığı, ilk olarak, yakınından 1979’da geçen Voyager araçları tarafından belirlenmişti.
JUNO’nun Radyasyon Araştırma Lideri Heidi Becker (Jet Propulsion Laboratory, NASA), Jüpiterin atmosferinin üst katmanlarında toplanan amonyağın, bölgeye fırtınalarla taşınan su-buzunu eriterek amonyaklı-su karışımı oluşturduğunu, bu karışımın taneciklerinin de, (-) 88 santigrad derece soğuk ortamda, amonyak-su buzunun oluştuğunu söyledi.
Aşağıya doğru yönelen bu amonyak-su taneciklerinin yukarıya doğru hreket etmekte olan su-buzu ile çarpışarak, bu bulutları elektriklendirdiğini söyledi. Bu da çakan şimşeklerin kaynağı olmakta. Amonyum-su bulutları Dünya atmosferinde mevcut değil.
6 Ağustos 2020’de, Geophysical Research’da yayımlanan bir başka yazıda, bir başka araştırma grubu ise, amonyak-su tanecikleri etrafını saran su buzunun, atmosfer içinde oluşan fırtınalarla, yukarıya ve aşağıya hareketleri esnasında su buzu ile kaplanarak Jüpiter atmosferinde yumuşak buzlu topları (mushball) oluşturduğunu ileri sürdü.
Jüpiter’in atmosferi nasıl mı kokar ?
Otogar’lardaki tuvaletler gibi…!
Yararlanılan Kaynak:
Occator Kraterindeki sodyum karbonat ve diğer maddelerden oluşan tuzlu-kitle.
(Kaynak:NASA, JPL-Caltech, UCLA, MPS, DLR and IDA ; scientificamerican.com)
Küresel bir yapıda olan, en büyük asteroid Ceres’in yüzeyinde, Hubble Uzay Teleskobuyla dahi belirlenebilen, çok parlak noktalar mevcut. NASA’nın Dawn adlı aracının 2013’te gerçekleştirdiği yörünge uçuşlarında, bu parlak ve çok sayıda olan birikintilerin Ceres’in yüzeyine ulaşan buzlu kitlelerin (brine) kalıntıları olduğu anlaşılmıştı.
Halen görevi sona ermiş olan Dawn aracının topladığı veriyi analiz etmekte olan araştırmacılar, yer altından ‘taşarak’ yüzeyde biriken bu birikintinin yer kabuğunun altında mevcut bir okyanustan kaynaklanmış olabileceğini ileri sürdüler. Gerçi, Ceres’in yer kabuğunun derinliklerinde, içinde bolca su buzu da bulunan kayalık bir ortamın mevcut olduğu bir süredir bilinmekte.
Scott Hersberger’in, scientificamerican.com’da 12 Ağustos 2020’de yayımlanan haberinde, NASA araştırmacılarının öne sürdüğü ‘yer kabuğu-altı okyanus’un, gerçek anlamda, mevcut olamayabileceği duyuruldu. Ancak, karşı görüş sahipleri, yine de, yüzeyde biriken tuzlu-kitlenin (brine) yer kabuğu altındaki yarı-sıvı bir birikintinin, yüzeye sızarak oluşturduğu bir ürün olduğunu düşünüyor.
Yararlanılan Kaynak:
Mike Wall’ın space.com’da 13 Ağustos 2020’de yayımlanan haberinde, Arecibo Radyoteleskobunun, kopan bir taşıyıcı kablosu sebebiyle, hasarlandığı duyuruldu. Bu hasar önemli miktarda olsa da, teleskobun onarımı mümkün olabilecek
300 metre çapında çanağı olan bu teleskop 1963 yılından beri hizmet vermekteydi. 206’ya kadar da, Dünyanın en büyük (tek çanaklı) teleskobu unvanını korudu. Daha sonra Çin Dünyanın en büyük teleskop çanağını inşa etti.
Bilim insanları, 1974’te, bu teleskopla 25,000 ışık yılı uzaklıktaki yıldız kümesi (globular cluster) M13’e bir mesaj gönderdiler. (Bu mesaj halen yoluna devam etmekte…)
Bu teleskop, ayrıca, 1997’de çekilen bilim-kurgu filmi ‘Contact’ ta da önemli bir rol almıştı.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.space.com/arecibo-observatory-damaged-shut-down.html
Bir Palasit dilimi.
(Kaynak: Wikipedia)
“Palasit’ler nasıl oluştu…? (Pallasites…how they were created…?)” okumaya devam et
Farklı düzlemde dolanan asteroidler. (Temsili)
(Kaynak: universetoday.com)
(Kaynak: spacedaily.com)
“Venüs’ün volkanları…dizi dizi…! (A ring of fire on Venus…!)” okumaya devam et
NEOWISE
(Kaynak: Betül Türksoy)
“NEOWISE… henüz göremeyenler için…! (NEOWISE… for whom couldn’t see yet…!)” okumaya devam et
Kara Delik (temsili)
(Kaynak: universetoday.com)
Lemmon
(Kaynak: José J. Chambó, skytelescope.com)
“Lemmon… başka bir kuyruklu yıldız…! (Lemmon…another comet…!)” okumaya devam et
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.