Madde  fışkıran  bir  Kuasar   ve  etrafında  oluşan (neredeyse  Sütlü  Yol  genişliğinde)  gaz  bulutu (temsili)

(Kaynak: Universetoday.com)

 Kuasar’lar (Quasar; quasi-stellar  object-QSO), wikipedia’ya  göre, ‘aşırı’  derecede  parlak (neye  göre  aşırı ?) Aktif Galaktik  Çekirdekler (Active  Galactic  Nucleus-AGN).  Şüphesiz,  bu  tanımlama anlaşılabilir  değil… Neyin  çekirdeği…, mesela…

Bugüne  kadar  bilinenler, her ne  ise,  bu  uzay  cisminin  merkezinde  bir  büyük  (süper…demedik !) Kara  Deliğin (Black  Hole)  mevcut  olduğu… Bu  Kara  Delikler,  bilinenlerin  en  büyükleri… Kütleleri  Güneşin  kütlesinin  milyarlarca  katı  kadar  olabildiği  hesaplanmakta… Zaten,  bir  Kuasar’ın  çok  ama  çok  büyük  bir miktarda  ışıyabilmesi (enerji  salınımı)  de  bu  yüzden…

Artık  yeterince  bilinmekte; Kara  Deliklerin  etrafında, ‘madde  toplama  diski’  olarak  ifade  edilebilecek  ‘accretion  diskleri’  mevcut;  bir  çeşit  ‘fosforlu  Kara  Delik’  kolyesi…!  Kara  Deliğin, ışıması  sebebiyle  gözlenebilen son  madde  depolama  durağı… Bunu, ‘yutulmadan  önce, çubuk  makarnanın  çatala  sarılması’  olarak  da  düşünmek  mümkün !

Astrofizikçiler,  şimdilerde  ‘Kara  Delik  Fizikçileri’,  Kara  Deliğin  uzay  ortamından, komşu  yıldızlardan   emdiği  maddeyi (gaz,  toz,…) kendisine doğru  çektiği  (emdiği) son  aşamada elektromanyetik  formda enerji  salındığını  söylüyor. Gerçekte,  her  madde  ivmelenmesi ışımaya  yol  açmakta; enerji  seviyeleri  değişen  elektronların,  bu  fark-enerjisini  foton  ışıyarak  transfer  etmesine  dayanan  bir  fizik  olayı…  Bu  ışıma  elektromanyetik  spektrumda  gözlenebilmekte.

Astronomlar,  bir  Kuasarın  sebep  olduğu  ışımanın bir  gök  adanın, örnek  olark  Sütlü  Yol’un  (Milky  Way) toplam  ışımasının binlerce  katından  daha  da  büyük  olabildiğini  söylüyor.

Kuasar’lar  ilk  olarak,  1950’li  yıllarda, radyo  dalgası  kaynak  araştırması  sürecinde,  küçük  birer  ışık  kaynağı (yıldız ?)  olarak  belirlenmye  başlandı. Daha  sonraki  dönemde,  Hubble  Uzay  Teleskobuyla  gerçekleştirilen   gözlemlerde, Kuasar’ların  gökadaların  merkezinde oluştuğu  anlaşıldı. Bunlar  ‘aktif’ (interacting)  gökadalar  veya  birleşen (merging)  gökadalardı. Bu  noktada  bilim  insanlarının  kafaları  biraz  karışmakta ! Burada  anlatıldığı  gibi, kimisi  Kuasar’ı  gökadanın  ‘çekirdeği’ olarak  tanımlarken,  kimisi  de  gökadanın  tamamını  bir  Kuasar  olarak  adlandırmakta;  muhtemelen,  Kuasarın  yol  açtığı  çok  güçlü  ışımanın  gökadayı-adeta- bir  elektrik  ampulüne  dönüştürmesi  sebebiyle…!

Bu  sitede  daha  önce  de belirtildiği  gibi, bir  Kuasar’ın  fışkırdığı  madde  jeti Dünya  yönünde  ise, ona  Blazar  denmekte… (Bir  de  ‘Blazer’  var…  ceket  tipi  olarak…!)

Kuasar’lar  çok  uzaklarda  olmaları  sebebiyle, genelde,  çıplak  gözle  gözlenemeyecek  kadar  sönüktür. Ancak, bilinen  en  parlak Kuasar  olan  3C 273’ün (Virgo  takımyıldızında), enerji  yayma  parlaklığının (absolute  magnitude) (-) 26.7  olduğu  ölçüldü.  Astronomlar,  33  ışık  yılı  uzaklıktan  gözlenebilseydi,  bir  Güneş  kadar  parlak  görünürdü  diyor !  (Kaynak: https://www.wikiwand.com/en/Quasar)