Dünyanın manyetik alanı (temsili).
(Kaynak: Michael Osadciw/University of Rochester/space.com)
Dünyanın bir manyetik alanının mevcut olduğu uzun zamandır biliniyor… Bu manyetik alan Dünyayı ve Dünyayı saran atmosferi uzaydan gelen zararlı saldırlara karşı koruyor…
Bu (yeterli güçteki) manyetik alan mevcut olmasaydı, Dünyamız da Marsa dönerdi… Canlılar için yeterli yaşam ortamının mevcut olmadığı Marsa…!
Dünyanın manyetik alanı Güneşten ve derin uzaydan gelen yüksek enerjili (ve elektrik yüklü) parçacıkları, şehrin çevresinden dolanan bir otoban gibi saptırarak, manyetik kutuplara yönlendirir… Böylece, Dünyanın manyetik kutuplardan uzaktaki büyük kısmı bu ışınların yıkıcı etkilerinden korunmuş olur…
“Aurora” veya “Kutup Işıkları” olarak bilinen ışımalar Dünyanın manyetik alanının insanlara bir hediyesidir…!
Dünyanın manyetik alanı mevcut olmasa bu ışık gösterileri de mevcut olmayacaktı… Tabi, bundan önce, bu gösteriyi görecek canlılar da…!
Araştırmacılar, bazı söylentilerin aksine, Dünyanın manyetik alanının yakın gelecekte kaybolmayacağını düşünüyor… Yine de, Dünyanın manyetik alanı “sabit” (statik) değil… Araştırmacılar Dünyanın manyetik alanının, yavaş yavaş da olsa, zayıflamakta olduğunu belirledi…!
Bilim insanları Dünyanın merkezindeki çok sıcak kütlenin ısıttığı akışkan metal iç kürenin (inner core), Dünyanın dönüşü sebebiyle oluşan “coriolis” kuvvetinin de etkisiyle, metal iç küreyi saran akışkan ortamda (liquid outer core) konveksiyon akımlarına sebep olduğunu düşünüyor… Elektrik akımını iletebilen bu “elektrikli” ortam bir dinamo gibi manyetik alan yaratıyor…
Dünyanın iç yapısı.
1939 yılında ileri sürülen bu görüş 1990’lı yıllara kadar okul kitaplarında yer aldı… Dr. J. Marvin Herndon bu mekanizmanın Dünyanın manyetik alanının oluşumunu açıklamaya tam olarak yetmediğini düşünenlerden… Dr. Herndon’a göre, Dünyanın kabuğunun, ısı taşınması için yeterince iletken olmaması sebebiyle, Dünyanın merkeziyle yerkabuğu arasında oluşan sıcaklık farkının bu “geo-dinoma”nın, uzun süreli olarak, yeterince verimli çalışmasını sağlayamayacağını, bu sebeple, Dünyanın manyetik alanını destekleyen başka bir kaynağın mevcut olması gerektiğini ileri sürdü…!
Herndon, 1993 yılında açıkladığı görüşünde, Dünyanın çekirdeğinin uranyumdan oluşan iç çekirdek (sub-core) ile, bunu saran ve nükleer reaksiyon ürünü olan sıvı bir madde katmanı (sub-shell) ile sarılı olduğunu ileri sürdü…
Herndon’a göre, Alt Çekirdek (sub-core) üzerindeki Alt-Kabuğun (sub-shell) alt ve üst katmanları arasında oluşan ısı farkı, Dünyanın dönüş hareketinin de etkisiyle, konveksiyon akımlarına sebep olmaktadır ve Dünyanın güçlü manyetik alanını sağlayan buradaki “dinamo etkisi”dir…!
Dünyanın bu “manyetik alan yaratma gücü” iç ısısından kaynaklanıyor… Kısaca, bu ısı yeterince mevcut olduğu sürece manyetik alan da mevcut olacak…
Dünyanın iç ısısı, kendi kütleçekiminin yarattığı çok yüksek (iç) basıncın yanı sıra, oluşum evresinde mevcut olan radyoaktif elementlerden kaynaklanıyor…
Bilim insanları Marsın, nisbeten küçük olması sebebiyle, Dünyadan daha çabuk soğuyarak manyetik alan gücünü kaybettiğini düşünüyor… Mars, manyetik koruması zayıflayınca, atmosferini de (büyük ölçüde) kaybetmiş…!
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.youtube.com/watch?v=O-V3yR2RZUE
http://www.space.com/31369-why-the-earth-has-a-force-field.html
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.