Dünyanın manyetik (koruma) alanı nasıl oluştu…? (How the Earth got a force field…?)

Earth Magnetic Field Protection

Dünyanın  manyetik  alanı (temsili).

(Kaynak: Michael Osadciw/University of Rochester/space.com)

Dünyanın  bir  manyetik  alanının  mevcut  olduğu  uzun  zamandır  biliniyor… Bu  manyetik alan  Dünyayı ve  Dünyayı  saran  atmosferi uzaydan  gelen  zararlı saldırlara  karşı  koruyor…

Bu  (yeterli  güçteki)  manyetik  alan  mevcut  olmasaydı, Dünyamız  da  Marsa  dönerdi… Canlılar  için  yeterli  yaşam  ortamının  mevcut  olmadığı  Marsa…!

Dünyanın  manyetik  alanı Güneşten  ve  derin  uzaydan  gelen yüksek  enerjili (ve  elektrik  yüklü)  parçacıkları, şehrin  çevresinden  dolanan  bir  otoban  gibi  saptırarak,  manyetik  kutuplara  yönlendirir… Böylece,   Dünyanın  manyetik  kutuplardan  uzaktaki  büyük  kısmı  bu  ışınların  yıkıcı  etkilerinden  korunmuş  olur…

“Aurora”  veya  “Kutup  Işıkları”  olarak  bilinen  ışımalar  Dünyanın  manyetik  alanının  insanlara  bir  hediyesidir…!

Dünyanın  manyetik  alanı  mevcut  olmasa  bu  ışık  gösterileri  de  mevcut olmayacaktı… Tabi,  bundan  önce, bu  gösteriyi  görecek  canlılar  da…!

Araştırmacılar, bazı  söylentilerin  aksine, Dünyanın  manyetik  alanının  yakın  gelecekte  kaybolmayacağını  düşünüyor…  Yine  de,  Dünyanın  manyetik  alanı  “sabit” (statik)  değil… Araştırmacılar  Dünyanın  manyetik  alanının, yavaş  yavaş  da  olsa, zayıflamakta  olduğunu  belirledi…!

Bilim insanları  Dünyanın  merkezindeki çok  sıcak  kütlenin  ısıttığı  akışkan  metal  iç kürenin (inner  core), Dünyanın dönüşü sebebiyle  oluşan  “coriolis”  kuvvetinin  de  etkisiyle, metal iç küreyi  saran  akışkan  ortamda (liquid  outer  core) konveksiyon akımlarına  sebep  olduğunu  düşünüyor…    Elektrik  akımını  iletebilen  bu “elektrikli”  ortam  bir  dinamo  gibi  manyetik  alan  yaratıyor…

earth-layers

Dünyanın iç  yapısı.

1939  yılında  ileri  sürülen  bu  görüş  1990’lı  yıllara  kadar  okul  kitaplarında  yer  aldı…  Dr. J. Marvin  Herndon   bu  mekanizmanın Dünyanın  manyetik  alanının  oluşumunu  açıklamaya tam  olarak  yetmediğini  düşünenlerden… Dr. Herndon’a  göre, Dünyanın  kabuğunun,   ısı  taşınması  için  yeterince  iletken  olmaması  sebebiyle, Dünyanın  merkeziyle  yerkabuğu  arasında  oluşan  sıcaklık  farkının   bu “geo-dinoma”nın,  uzun  süreli  olarak, yeterince  verimli  çalışmasını  sağlayamayacağını, bu  sebeple, Dünyanın  manyetik  alanını  destekleyen başka  bir  kaynağın  mevcut  olması  gerektiğini  ileri  sürdü…!

Herndon, 1993  yılında açıkladığı  görüşünde, Dünyanın  çekirdeğinin  uranyumdan  oluşan  iç  çekirdek (sub-core)  ile,  bunu  saran  ve  nükleer  reaksiyon  ürünü  olan sıvı  bir  madde  katmanı  (sub-shell) ile  sarılı  olduğunu  ileri  sürdü…

earthCoreHerndon  çekirdek  modeli.

Herndon’a  göre, Alt  Çekirdek (sub-core)  üzerindeki Alt-Kabuğun (sub-shell)  alt  ve  üst  katmanları  arasında  oluşan  ısı  farkı, Dünyanın  dönüş  hareketinin  de  etkisiyle,  konveksiyon  akımlarına  sebep  olmaktadır  ve    Dünyanın  güçlü  manyetik  alanını  sağlayan  buradaki  “dinamo  etkisi”dir…!

Dünyanın  bu  “manyetik  alan yaratma  gücü”  iç  ısısından  kaynaklanıyor… Kısaca,  bu  ısı yeterince  mevcut  olduğu  sürece manyetik  alan  da  mevcut  olacak…

Dünyanın  iç  ısısı, kendi  kütleçekiminin  yarattığı  çok  yüksek (iç)  basıncın  yanı  sıra, oluşum  evresinde  mevcut  olan  radyoaktif  elementlerden  kaynaklanıyor…  

Bilim  insanları  Marsın, nisbeten  küçük  olması  sebebiyle, Dünyadan  daha  çabuk  soğuyarak  manyetik  alan  gücünü  kaybettiğini  düşünüyor… Mars,  manyetik  koruması  zayıflayınca,  atmosferini  de (büyük  ölçüde)  kaybetmiş…!

  

Yararlanılan  Kaynaklar:

https://www.youtube.com/watch?v=O-V3yR2RZUE

http://www.space.com/31369-why-the-earth-has-a-force-field.html

 

%d blogcu bunu beğendi: