Çarpma bölgesi
Yeni bir uçak kazası… yeni bir acı…! Geride kalanların acılarını paylaşırız…
TC-TRB tescil numaralı bir özel uçağımız ( private jet; Bombardier CL604 ) dün İran’da Zagros Dağları içindeki bir bölgeye düştü…! Uçakta bulunan sekiz yolcu ve üç kişilik uçuş ekibinin tamamının hayatını kaybettiği söyleniyor…
Basında yer alan haberlere göre, Birleşik Arap Emirliklerinin Dubai Şehrinden (Sharjah International Airport) kalkıp, İran hava sahası içinden, İstanbula gelmekte olan uçak, şiddetli yağmurun devam ettiği bir ortamda, Shahr-e Kord şehri yakınlarındaki dağlık araziye düştü…
Kaza mahalline ulaşan köylülerin uçakta bulunanlardan kurtulanın olmadığını söylediği bildirilmekte…
Uçağı yere çarpmadan önce gördüğünü ve motorlarından birinde yangın olduğunu ileri süren köylüler mevcut olsa da, kaza anındaki hava şartları dikkate alındığında bu bilginin güvenilir olmayacağını söylemek mümkün…!
Haberlerdeki bilgi doğruysa, uçak 16:11’de havalanmış… FlightRadar24’teki (uçakların uçuşlarını kaydeden bir internet sitesi) radar kayıtlarına göre, düz uçuştaki uçak ani olarak tırmanmış, sonra da, ani olarak ve hızla irtifa kaybetmiş… (Gerçek zaman aşağıdaki grafikten izlenebilir…)
Yine, basında yer alan ve doğrulanmaya muhtaç bilgiye göre pilot Hava Trafik Kontrolundan alçalma izni istemiş… Kaza da, bundan kısa bir süre sonra meydana gelmiş… Saat: 17:39’da… (Bu bilgi de teyide muhtaç…)
Aşağıdaki FlightRadar24 verisi incelendiğinde basında çıkan haberlerin bir kısmının doğru olmadığı anlaşılıyor. Kısaca, uçak 36000 fitte düz uçuşunu sürdürürken, hızla ve önce tırmanışa, takiben de dalışa geçmiş görünüyor… Uçağın ani tırmanmasının çeşitli sebepleri olabilir… Bunlardan biri otopilotun-bir sebeple- devreden çıkmasından sonra, pilotun uçağa anında ve doğru kumanda verememesi…! Söylemek durumunda olduğumuz bir başka olası sebep ise, uçakta ani “CG” (Center of Gravity) değişimi… Hangi durumda mümkün olabilir…? Kaza incelemecilerinin dikkate almaları gereken başka bir husus…! (Şüphesiz, “Uçuş Veri Kaydedici”de bu yönde bir kayıt gerçekleşmişse…) Bu noktada, bu tip uçağın “CG”-ilişkili olaylarının mevcut olduğunu belirtmekle yetinelim…
Şüphesiz, bu irtifada başka bir büyük uçağın “kanat girdabı” (wake turbulance) içine girmiş olabileceğini söyleyen de, “buzlanma etkisiyle stol” olmuş (ice induced stall) olabileceğini; bu kazanın AirAsia Flight 8501 ve Air France Flight 447 kazalarıyla benzerlik taşıdığını söyleyen de mevcut…
Bu arada, dikkate alınabilecek başka bir olasılık uçağın uçuş kumanda sisteminde ani bir kopmanın / bağlantı ayrılmasının meydana gelmiş olma olasılığı… Bu olasılıklar içinde pilot kumandası sebebiyle bir stolun meydana gelmiş olma olasılığı, bu olasılıklar içinde en düşüğü olarak görünmekte…
FlightRadar24 uçuş profili verisi
Şüphesiz, incelenecek kayıt cihazları başka bir “olaylar-zinciri” de söyleyebilir…
Basında yer alan başka bir habere göre, uçağın Uçuş Veri Kaydedicilerinden biri bulunmuş… Bu sitede kısa bir süre önce de açıklandığı üzere, bu cihazlar meydana gelen kazaların sebeplerinin belirlenmesinde çok büyük kolaylıklar sağlamakta… Umarız haber doğrudur… ve, cihazın/cihazların incelenmesi kısa sürede tamamlanır…
Bu kazanın yurtdışında meydana gelmiş olması, kaza sebeplerinin kısa sürede ortaya çıkarılabileceği hususunda umutlanmamızı sağlıyor… Aynı kaza yurt içinde meydana gelmiş olsaydı bu kadar umutlanmazdık…!
Aksini düşünenlere Ağustos 2016’da, Trakya’da meydana gelen Tarkim “eğitim uçağı kazası”nı hatırlatalım… Bu kazanın neden meydana geldiğini, henüz, öğrenebilen var mı…?
Yararlanılan Kaynaklar:
https://www.trendsmap.com/twitter/tweet/972887776818532353
https://www.cbsnews.com/news/turkish-private-jet-crashes-iran-flying-to-istanbul-2018-03-11/
https://www.rferl.org/a/iran-private-jet-crash-uae-istanbul/29091669.html
https://corporatejetinvestor.com/articles/turkish-challenger-604-tctrb-rash-iran-234/
https://www.nytimes.com/2018/03/11/world/middleeast/turkish-business-jet-crashes-in-iran.html
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.