Gezegeninden, ikili Güneş sistemi (temsili)
(Kaynak: universetoday.com)
David Dickinson’un, universetoday.com’da, 8 Nisan 2020’de yayımlanan bir haberinde, ikili bir yıldız sisteminin (binary stars) ortak yörüngesini acayip bir şekilde dolanan bir gezegenin belirlendiği duyuruldu. Bu gezegenin gökyüzünde iki Güneş doğmakta ve batmakta. Star Wars filminde, Tatooine gezegeninin gökyüzünde göründüğü gibi !
NRAO’nun (National Radio Astronomy Observatory) gerçekleştirdiği yeni bir araştırmada, daha önce , yıldızların (ana) yörünge düzlemi içinde dolandığı belirlenen öte-gezegenlerin (exoplanet), bu defa, yıldız-yörünge düzleminden farklı yörünge-düzlemlerinde de dolanabileceği anlaşıldı.
Araştırma grubundan, astronom Ian Czekala (University of California , Berkeley; ABD) tarafından yapılan açıklamada, ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) ile, gezegen oluşturan diskler üzerinde, Şili’de gerçekleştirilen bu araştırmada, çoklu yıldız sistemi yörüngesinde dolanan ilk öte gezegen olan Kepler-16b’nin 2011’de duyurulduğunu hatırlatıldı. Daha sonraki keşiflerde, daha karmaşık yörüngeli gezegenler belirlenmeye başladı. GW Orions ve GG Tauri gibi üçlü veya dörtlü yıldız sistemlerinin yörüngesinde dolanan gezegenler de belirlendi.
Araştırmacılar, ikili-yıldızların yörünge periyodları ne kadar büyük olursa, aralarında gezegen-oluşturan bir yıldızlararası-diskin (circumbinary disk) mevcut olma olasılığının arttığını söylüyor.
Kısa periyodlu yıldızların etrafını saran ‘hizalanmış’ (aligned) diskler, dolanma periyodu arttıkça, ve zamanla, ‘hizalanmamış’ (misaligned) disklere dönüşmekte.
‘Hizalanmamış’ gezegen-oluşturma diski mevcut ve periyodu 315 gün olan gezegen ‘HD 9880 b’ ile periyodu 13.6 gün olan AK Scorpii (sağda).
(Kaynak: ALMA(ESO/NAOJ/NRAO), I. Czekala and G. Kennedy; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello; universetoday.com)
HD 98800 b (TV Crateris), Warwick Üniversitesi tarafından 2019’da duyurulan, 150 ışık yılı uzaklıktaki bir ‘circumbinary’ gezegen-oluşturma diski. NASA’nın TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) aracıyla çift yıldız etrafından dolanan ilk gezegen olan TOI (TESS Object of Interest) -1338b’nin keşfini geçenlerde duyurmuştu.
Yörüngesi eğik (misaligned) bir gezegenden, toz diskin ve yıldızların görünümü (temsili).
(Kaynak: University of Warwick/Mark Garlick; universetoday.com)
Dickinson, halen 4,245 öte gezegenin belirlendiğini söylüyor. Yine de, başka yaşam izlerine olan umut beklendiği şekilde artamadı. Daha önce de söylediğimiz gibi, araştırmalar derinleştikte ve uzayın sırları açığa çıkarıldıkça bu umut-maalesef-azalmakta !
Yararlanılan Kaynaklar:
ps://www.universetoday.com/145575/study-finds-bizarre-exoplanet-orbits-around-binary-stars/
HAVACILIK VE UZAY 
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.