Parçacıkların Brown hareketi
(Kaynak: physics.tutorvista.com)
“Brown Hareketi”…, duman, is, toz veya polen gibi ortamlar içindeki küçük taneciklerin mikroskopta gözlenebilen, düzensiz hareketi… Tozlu bir odaya sızan ışık demeti içinde, toz taneciklerinin gözlenen hareketi…
“Science.jrank.org” sitesindeki bilgilere göre, bu hareket ilk defa, İskoç botanikçi Robert Brown tarafından, 1827’de gözlendi… Brown, polen tanecikleri üzerine bir damla su dökerek, mikroskop altında incelediğinde, bu taneciklerin sürekli olarak titreştiklerini gözledi…
Brown, gözlediği bu hareketin polenlerin içindeki yaşam tarafından tetiklenmiş olabileceğini düşündü… Ancak, bu deney kum, toz tanecikleriyle tekrarlandığında, benzer hareketler gözlendi…!
Başka araştırmacılar, bu hareketin boya, toz, duman veya is tanecikleri tarafından da gerçekleştirildiğini gözledi…
James Maxwell ve diğer bilim insanlarının “Kinetik Moleküler Teori”yi geliştirmesine kadar, “Brown hareketi” olarak adlandırılan bu olaya gerek Brown ve gerekse diğer bilim insanları bir açıklama getiremedi…
Albert Einstein’in hayatını anlatan ve National Geographich TV-Türkiye’de gösterilmekte olan “Deha” adlı dizide gündeme gelen bu konuyu okuyucuya özetleyelim dedik…! (Bilim meraklılarına bu televizyon dizisini “şidetle” öneririz…! Gösterim saatleri internetten öğrenilebilir…)
Teoriye göre, “Brown Hareketi” mikroskopik tanecikleri saran su veya hava molekülleri ile bu taneciklerin sürekli olarak çarpışması sebebiyle oluşmakta…
Polen gibi parçacıklar su molekülünden binlerce defa büyük olduğundan ve moleküllerin hareketi tesadüfi olduğundan, çarpılan taneciklerin hareketi de rastgele olmakta…
Parçacıkların zigzag hareketi ortam sıcaklığı ile artmakta…Bu sebeple, bu hareketin “Kinetik Moleküler Teori” ile açıklanması mümkün görünmektedir…
Albert Einstein, 1905’te, farklı viskozitedeki sıvılar içindeki farklı büyüklükteki parçacıkların, farklı sıcaklıklardaki Brown hareketi hızlarını istatistiksel olarak analiz eden bir seri makale yayımladı…
Einstein’in bu teorik çalışmasını doğrulamak için, Jean Perrin, belirli boyutta ve kütledeki parçacıklarka bir seri deney gerçekleştirdi… Böylece, maddenin Einstein tarafından ortaya konan moleküler yapısı da doğrulanmış oldu…! Perin, bu araştırmaları sebebiyle, Nobel Ödülünü kazandı… Einstein… kazanamadı…!
Yararlanılan Kaynaklar:
http://science.jrank.org/pages/1042/Brownian-Motion.html
http://physics.tutorvista.com/thermodynamics/brownian-motion.html
